
قاسم خزرجی (سنبل ارا)
چرا در احواز اشغالی نمیتوان آزادانه نام فرزندانمان را انتخاب کنیم؟
این سوال، اولین سوالی است که با مراجعه به ثبت احوال از مسئول آنجا پرسیده میشود.
معمولا جواب مسئولین ثبت احوال این است که متاسفم، قانون است و دست من نیست.
اما واقعا قانون است که من نتوانم اسم فرزندم را انتخاب کنم؟ یا عین بیقانونی است؟
در جوامع مختلف قوانین مختلف برای نامگذاری کودکان وجود دارد و بعضی از جوامع آن را مصداق آزادی بیان میدانند و بعضی دیگر حق والدین و بعضی دیگر حق والدین و دولت و گروه چهارم حتی حق کودک هم در نامگذاری محفوظ میدارند.
قبل از اینکه احواز اشغال شود(۱۹۲۵ سال اشغال احواز توسط ارتش رضا میرپنج با پشتیبانی مستقیم بریطانیا) نام های سه گانه با پسوند طایفه مرسوم بود که مردم احواز آزادانه برای فرزندان خود نام انتخاب میکردند. هرچند بعضی از نامها طبق اعتقادات بعضا خرافی داری معنای مناسبی نبودند اما هرکس به شکل سنتی حق انتخاب نام را داشت.
بعد از اشغال احواز حکومت اشغالگر ایران برای داشتن اطلاعات دقیق از وضعیت ملت عرب الاحواز سجل یا همان شناسنامه را اجباری کرد، قوانینی نیز در این خصوص بوجود آمد که به هر نحو و شکلی همه شهروندان دارای نام و نام خانوادگی اجباری شدن اما نه تنها خیلی از نامها و حتی نامهای خانوادگی هیچ معنا و مفهومی خوبی نداشتند که به عمد با تغییر دادن نام طوایف و خانوادهای احوازی در نام خانوادگی افراد آنها را فارسی سازی میکردند اگر هم میتوانستد که کلا نامهای خانوادگی فارسی بجای عربی یا اسم جد را بجایه اسم طایفهای قرار میدادند که این خود جز اولین اقدامات در تغییر هویت مردم احواز بود.
پس از این، قدمهای حکومت اشغالگر به سمت وسوی دیگری برداشته شد: وقتی خیال حکومت از اینکه اطلاعات تمامی شهروندان را در اختیار دارد، راحت شد، کم کم به سمت محدود کردن آزادیهای ملت عرب الاحواز گام برداشت. یکی از جلوههای اصلی این طرز تلقی، محدود کردن حق هر شهروند احوازی در انتخاب نام بود. در این مسیر، مقرر شد که نمیتوان نامی را انتخاب کرد که با هنجارهای جامعه ناسازگار است؛ اما جامعه ای که مد نظرشان بود جامعه فارسی بود به نامی که مغایر هنجارهای جامعه باشد، نام ممنوع گفتند.
درباره این اسامي، تبصره یک ماده بیست ق.ث.ا. ایران مقرر میدارد: «انتخاب نامهایي که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی میگردد و همچنین انتخاب عناوین و القاب و نامهای زننده و مستهجن یا نامتناسب ممنوع است». بر اساس تبصره دو همان ماده نیز، «تشخیص نامهای ممنوع با شورای عالی ثبت احوال ميباشد و این شورا نمونه های آن را تعیین و به سازمان اعلام ميکند». با این حال، نباید از یاد برد که با توجه به اصل اباحه، اشخاص به انجام هر اقدامی مجازند و این فعل ممنوع است که نیاز به ذکر در نصوص دارد. بنابراین، در مورد تعیین نام نیز باید معتقد بود که افراد مجاز به گزینش هر نامی هستند مگر نامهایی که ممنوعیت گزینش آنها در قانون تصریح شده باشد. بنابراین، مأمور ثبت احوال موظف است نام اعلام شده را ثبت نماید مگر اینکه نام گزینش شده از اسامی ممنوع باشد.
اما رویهی سازمان ثبت احوال حکومت اشغالگر ایرانی به گونهی دیگری شد.
حکومت اشغالگر برای اینکه بتواند فرهنگ ملت الاحواز را به سمت اعتقادات خود منحرف کند، تعدادی از نامهایی که با ایدئولوژی نظام و حاکمیت مطابقت دارد را در لیستی به ثبت احوال ارائه داد که انتخاب اسم فقط از این لیست امکان پذیر است. این بدان معناست که شما به عنوان والدین فقط میتوانید از این لیست ایدئولوژیکی نام فرزند خود را انتخاب کنید و این امر نه تنها عین بیقانونی و پایمال شدن حقوق پدر و مادر و فرهنگها و اقلیتهای مذهبی و قومی در جغرافیایی موسوم به ایران است بلکه باعث بوجود آمدن افرادی باهویتهای جدا از هویت اصلی خود شده است.
ملت الاحواز که خود داری هویت ،فرهنگ،ادبیات و تاریخ مستقل وغیر فارسی هست، در سالیان اخیر بیشترین آسیب را از این بیقانونی دیده است.
احوازیها سالهاست که برای نامگذاری کودکانشان مجبورند از شهری به شهر دیگر و از ادارهای به اداره دیگر بروند که شاید بعد از چند سالی دوندگی بتوانند مجوز موردی برای نامگذاری بگیرند.
لازم به ذکر است که اولین اقدامحکومت اشغالگر ایرانی بعد از اشغال احواز تبدیل هویت عربی به فارسی در الاحواز بوده است. برای مثال نام شهرها، رودخانهها، روستاها و دیگر مکانهای جغرافیایی را تغییر داده و برای آنها نام فارسی انتخاب کرده است. مثلا محمره را به خرمشهر، فلاحیه را به شادگان و جمبرون را به بندرعباس تغییر داده است. واخیرا روستای غیزانیه که از بیعدالتی رنجمیبرد و حتی به آب آشامیدنی دسترسی ندارند نام آن را به تروریست قاسمسلیمانی تغییر دادند. که این نام هیچ مکانی در بین ملت عرب الاحواز جای ندارد بلکه یک نام منفور و ننگ شمرده میشود. و غیزانیه غیزانیه میماند، گرچه نام آن توسط حکومت اشغالی تغییر داده شد، همانطور که شهرهای محمره وفلاحیه وخفاجیه وجمبرون برای ملت الاحواز با همین نامها برای مردمانشان ماندهاند.